Wat zijn de oorzaken van alcoholverslaving?
De oorzaken van een alcoholverslaving kunnen heel divers zijn. Want iedereen, elke mens, zit nu eenmaal anders in elkaar. In principe kunnen problemen uit het verleden, problemen vandaag, of angsten voor de toekomst allemaal een rol spelen.
In veel gevallen is er een trauma uit de jeugd dat niet is verwerkt. En omdat iemand daar niet heeft mee leren omgaan, grijpt hij of zij vaak naar alcohol als de uitweg of oplossing.
Heel wat mensen hebben het moeilijk met grenzen stellen. Ze zeggen telkens ja en durven nooit nee zeggen. Zo lijnen ze nooit af waar voor hen de grenzen liggen. Denk maar aan een relatie waarbij iemand iets niet kan of wil zeggen. Of een verplichting op het werk van je manager, waar je niet durft tegenin te gaan. Of misschien een vriend die je iets vraagt wat je niet durft weigeren. Waar het zich ook voordoet, wanneer we die grenzen niet stellen zien we vaak dat er als compensatie naar drinken wordt gegrepen. Om beter te kunnen omgaan met dat proces, of om het onaangename gevoel uit te wissen. Om even verdoofd te zijn.
Elke mens heeft ook behoeften. Denk maar aan de fameuze Piramide van Maslow. En we willen allemaal graag behoeftes ingevuld zien. Gaande van steun en vriendschap over liefde en genegenheid tot soms professionele erkenning en weer. In veel gevallen is het niet mogelijk om al die behoeften in te vullen. Zo is een single persoon soms bijvoorbeeld al heel lang op zoek naar een partner. Of vindt iemand in een relatie dat er te weinig respect en genegenheid is. In veel van die moeilijke gevallen waar behoeftes niet ingevuld worden, merken we vaak dat alcohol heel dichtbij is. Net om dat gemist op te vangen of om die leemte te kunnen vullen.
We hadden het al aan: groepsdruk is een enorme factor en dus een mede-oorzaak. Misschien wordt er in je vriendenkring af en toe een glaasje gedronken. Of meer dan eentje. Samen op café, leuke avondjes thuis met zijn allen en daar komen onvermijdelijk een aantal flessen wijn bij kijken Het is dan bijzonder moeilijk om tegen de stroom in te gaan. Want er zijn veel gebeurtenissen waarbij mensen rondom ons ons bewust en onbewust aanzetten tot te drinken. Onderschat die beer pressure dus niet.
Helaas kruisen er soms ook onverwachte dingen ons levenspad die voor een schok zorgen. Dat kan het overlijden van een dierbare zijn, een heel nieuwe gebeurtenis zoals de komst van een kindje, een ongeval, of een verandering in onze gezondheid. Misschien ook een breuk in onze relatie. Het kan heel moeilijk zijn om met die plotse wendingen om te gaan. Dan zijn we op zoek naar een manier om vat te krijgen op die nieuwe werkelijkheid of om er even uit te stappen. En dan ligt drinken heel makkelijk voor de hand.
Geloof het of niet maar alcohol kan soms ook een manier zijn om onze gedachtestroom even stil te zetten. Het gaat dan opnieuw om een soort vlucht uit het heden, om bijvoorbeeld het piekeren over de toekomst of het verleden eventjes uit te schakelen Wanneer we een glas drinken dan verschuiven die zorgen naar de achtergrond wat ons tijdelijk een goed gevoel geeft.
Het hoeft ook niet noodzakelijk altijd een negatief gegeven te zijn. Veel mensen zullen na een bepaalde gebeurtenis zichzelf belonen met een glaasje. “Ik heb dat wel verdiend”, denken ze dan. Na een succesvol project op het werk, een overwinning op persoonlijk vlak, een feest of iets anders om te vieren. Noem het maar op. En dat kan gauw een routine worden want de associatie met vieren en drinken komt dan heel dichtbij. De koppeling is bijna automatisch.
Wanneer je een nuchtere kijk ontwikkelt op het feit dat alcohol geen voordelen biedt of geen oplossing biedt voor de oorzaken van je problemen, dan sta je al heel ver. Dan kan je alcohol gaan loslaten en aan de echte oorzaken gaan werken. Want voor geen enkel van de oorzaken is alcohol uiteraard een oplossing. Het is in het beste geval een pauzeknop. Maar dan wel een heel verslavende.